Tek tek açıklandı. Açığa vuruldu. Çift maaş müjdesi geldi! Maaşınız 3'e bile çıkabilir! Üstelik bu haktan, emeklimaaşı almakta olanlar dahi yararlanıyor. Bazı hallerde iki, hem de üç maaş alma olanağı var. Çoğu kişi, aldığı maaşın kesilebileceği endişesiyle ya da bilmediği amacıyla ikinci hem de üçüncü maaş hakkını aramıyor. Sigorta statüleri değişik ise tam maaş bağlanır. Ölümlerden ikisi de 1 Ekim 2008 evveli ise; Anne ve babanın sigortalılık statüsü değişik ise iki maaşın ikisi de tam ödenir. İkisi de SSK'lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir. İkisi de Bağkur'lu ise tek maaş ödenir.

Soru: 1975 doğumluyum 1996’da doğum yaptım. Çocuğumun yüzde 90 engelli raporu var. Bu yüzden çalışamadım. Yeniden çalışmaya başladım. Geçmişe dönük doğum borçlanması yaparsam çocuğumun engel durumundan ötürü ne zaman emekli olabilirim?

Cevap: Engelli çocuğu bulunan kadın çalışanlar erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Bu durumda olan kadın çalışanların, prim ödeme gün sayılarının dört biri, ödenen prim gün sayılarına ekleniyor. Ağır engelli çocuğu olan kadın çalışanların prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş hadlerinden indiriliyor. Böylece erken emekli olabiliyor ve emekli maaşı alabiliyor. Bunun için başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun varlığının sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gerekiyor.

Soru: Annem 63 yaşında, 1980 yılında 5 ay sigortalı olarak çalışmış. Annemin emekli olabilme şansı var mı, ne yapılması lazım?

Cevap: Annenizin yaşı 63 olsa da ne prim gün sayısı ne de çalışma yılı açısından emekli olabilme imkanı yok. Ancak anneniz, 1980 yılındaki 5 aylık çalışma süresi içinde kendi adına yatırılan primleri iade alabilir.

Soru: 1971 doğumluyum, 1986 yılında stajdan dolayı sigorta başlangıcım var. SGK prim gün sayım 8250 ve halen çalışıyorum. Staj süresini emeklilikten saydırabilir miyim? Buna göre daha erken yaşta emekli olabilir miyim?

Cevap: Staj süreleri emeklilikten sayılmıyor. Staja başladığınız tarih emeklilik yaşınızı etkilemez. Emeklilik priminin ilk yattığı tarih önemli, çünkü bu tarihe göre prim gün sayınız, çalışma yılınız ve emeklilik yaşınız geçerli olacak.

İKİ AYLIK DA ALINABİLİR

Soru: Babam SSK emeklisi 8 ay önce kaybettik. Annem ev hanımı ve çalışmıyor. Dedem de Bağ-Kur emeklisi ve 2007’de vefat etti. Annem yetim aylığı da alabilir mi?

Cevap: Dedeniz 2008 öncesi vefat ettiğinden, babanız da 2008 sonrası vefat ettiği için anneniz hem yetim hem de dul aylığı alabilir.

Soru: 1996 yılında SSK’lı oldum, 2006 yılına kadar SSK’lı olarak çalıştım.2006 yılında şirket kurdum. Bağ-Kura hiç kayıt yaptırmadım, 2009’da kendi şirketimden sigortalı oldum. Şirketin tek çalışanı olarak benden başka SSK’lı yok. Bu durumda SSK’lı olarak devam edebilir miyim?

Cevap: Şirket sahipleri ya da ortakları 1 Ekim 2008 tarihinden sonra kendi şirketlerinde SSK’lı olamıyorlar. Ancak şirket ortağı ve sahibi olanlar kendilerini SSK’lı olarak gösterenler şirkette kendinden başka SSK’lı kalmadığı durumda, şirketin de sermaye şirketi olması halinde SSK’lı sigortalılığı devam eder.

Soru: 1971 doğumluyum. SSK girişim 1997 ve 4430 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Cevap: İlk sigortalılığı 1997 olan kadın çalışanlar 20 yıl çalışıp, 5900 gün prim ödemeleri halinde 53 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. Prim gün sayınız 1470 gün ve çalışma yılınız da 8 yıl eksik. Prim gün sayınızın dolmasına 4 yıl, çalışma yılınızın dolmasına da 8 yıl daha var. Ancak isterseniz 15 yıl çalışma yılı ve 3600 prim gün ile 50 yaşında da emekli olabilirsiniz. Yani, yaştan emekli olabilirsiniz.

Soru: 4/A sigortalılık için işe giriş tarihim 10.11.2000. Prim günüm 7000’den fazla. Son işyerinde 16.8 yıldır çalışıyorum. Benim şartlarım için emekli olmadan kıdem tazminatı alma hakkım var mıdır? Kıdemi aldıktan sonra yine bir işe girebilir miyim, bir başlama süresi var mıdır?

Cevap: 1999’dan sonra işe başlayanlar 7000 prim gününü doldurmaları halinde 25 yılı beklemeden kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu şartlarda kıdem tazminatını alabilirsiniz. Tazminat sonrası yeni bir işte çalışabilirsiniz, bunun için başlama süresi yok.

ÜÇ YERDEN MAAŞ BAĞLANABİLİR

Maaşınız bazı durumlarda üçe bile çıkabilir. Şöyle ki kendi çalışmasından dolayı SSK emeklisi olarak maaş alırken, vefat eden Bağkur emeklisi kocasının ölümünden sonra dul aylığı alan kadın, Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş babasının vefatından sonra yetim aylığı da alabiliyor. Buradaki önemli ayrıntı, maaş ‘üç farklı sigorta sistemine göre’ bağlanıyor. Eşini kaybeden bir kişinin dul aylığı, yeniden evlendiğinde ise kesiliyor.

EMEKLİ MAAŞI OLANLARIN DUL VE YETİM AYLIĞININ KAÇINI ALABİLİR?

Emekli Sandığı Kanunu’na göre, dul ve yetim aylığının kimlere ve hangi oranda bağlandığı bilgisi şöyle:

• Eş: Yüzde 75
• Çalışan ya da emekli aylığı alan eş: Yüzde 50
• Eş, 1 yetim: Yüzde 60, yüzde 30
• Eş, 2 yetim: Yüzde 50, yüzde 25-25
• Tek yetim: Yüzde 50
• 2 yetim: Yüzde 40-40

Eş ve anne-babadan aylık bağlama durumu:

Ölümlerden biri 1 Ekim 2008 öncesi ise; İkisi SSK’lı ise yüksek maaş tam, düşük olan yarım ödenir. İkisi de Bağkur’lu ise yüksek olan maaş bağlanır. İkisi de memur ise tercih edilen aylık bağlanır.

Sigorta statüleri farklı ise tam maaş bağlanır.

Ölümlerden ikisi de 1 Ekim 2008 öncesi ise; Anne ve babanın sigortalılık statüsü farklı ise iki maaşın ikisi de tam ödenir.
İkisi de SSK’lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir. İkisi de Bağkur’lu ise tek maaş ödenir. İkisi de devlet memuru ise ve memurluk 1 Ekim 2008’den önce başladıysa, tercih edilen aylık tam ödenir

Çocuğa, anne veya babadan aylık bağlama durumu:

• Anne-babanın ölümünün 30 Eylül 2008 sonrası olması halinde; Çocuk ile vefat anne-baba SSK’lı ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın yarısı bağlanır.
• Her ikisi Bağkur’lu ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın yarısı ödenir. Her ikisi Emekli Sandığı’na tabi ise yüksek olan maaş bağlanır
• Her ikisi de 1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olan eski memursa yüksek olan maaş ödenir.
• Her ikisi de 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memur olmuşsa yükseğin tamamı, düşük olanın yarısı bağlanır.
• Anne, babadan biri Bağkur ya da SSK’lı, diğeri Emekli Sandığı’na tabi ise yetim, iki maaşı tam alır.