Ekonomist Remzi Özdemir ve ekonomist Evren Devrim Zelyut katıldıkları Youtube yayınında FED Başkanı Powell’ın Jackson Hole Toplantısı sonrası yaptığı açıklamalar üzerinden dolar/TL’yi değerlendirdi. Dolar kuru için beklentilerini paylaşan Remzi Özdemir, dolar fiyatı için dikkat çeken yorumlarda bulundu. Değerlendirmede TCMB’nin operasyona hazırlandığı ileri sürüldü. Peki, FED Başkanı Powell'ın mesajları dolar kuru/TL'yi nasıl etkileyecek? Dolardaki güzel günleri hangi iki gelişme bitirecek?

DOLAR KURU EN DÜŞÜK SEVİYEYE İNDİ

Dün yapılan Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu'nda konuşan FED Başkanı Jerome Powell, “Tahvil alımlarını azaltmaya bu yıl başlamak uygun olabilir. Tahvil alımlarında azaltım doğrudan faiz artırım zamanlaması sinyali değil.” ifadelerini kullandı. Bu konuşma sonrası ABD borsası rekor kırarken dün Türkiye piyasasında dolar kuru 8,36’ya inerek gün içinde en düşük seviyeye inmiş oldu.

DOLAR KURU İÇİN 23 EYLÜL’E DİKKAT!

Ekonomist Remzi Özdemir dolar kuru için 23 Eylül tarihine dikkat çekerek, “Dolar cephesinde baktığımız zaman dolarda bir düşüş var. TL karşısında aslında bu yaklaşık bir süredir birkaç aydır devam eden bir operasyon.Turizmde artık bu baharın sonuna geliyoruz. Türkiye ne yapacaksa yapacak 23 Eylül'e kadar. Bana göre 23 Eylül Türkiye için çok önemli bir tarih. Çünkü para kurulu toplantısı olacak. Bu süre içerisinde eğer Türkiye radikal bazı ciddi yapısal reformları yapmazsa Türk Lirası'nda ciddi anlamda sarsıntı olabilir.” dedi.

DOLAR/TL’Yİ YUKARI ÇEKECEK BİR MOTİVASYON

Ekonomist Evren Devrim Zelyut ise, Powell’in açıklamalarını değerlendirerek,  “Biz 2 ay önce konuştuğumuzda diyorduk ki varlık alımları bu yıl bitirirse bu Dolar/TL'yi yukarıya çekecek bir motivasyon yaratır diyorduk. Peki ne oldu bugün dolar/TL düşüyor dediğimizde senin saydığın geçici sıcak para girişleri dolara basıyor ama burada FED'in kurnazlığı işte çok müthiş bir kurnazlık. Ölümü gösterip sıtmaya razı ediyorlar.” yorumunda bulundu.

DOLAR KURU İÇİN 8,30 KRİTİK RAKAM YORUMU
Dolar kuru için konuşan Zelyut, “Dolar kuru 8,30’a kadar bir gerileme bekliyorum. 8,60 üzeri kimseye zaten alım tavsiye etmedik. 8,30 çok kritik. Aşağı kırıp 8’e yarın senin bahsettiğin o eylül ekim riskleri artı birde FED'in şuan bir şekilde güvercin gibi görülse de aslında son derece gizli şahin mesajları sonbahardan sonra. Bunu yukarıya taşıdığı zaman işte biz 8’den yukarı zıplamak var. Birde de 8,40’tan yukarı zıplamak var. Birinde zıpladınız mı 9,70’e gideceksiniz. Öbüründe zıpla adınız mı 9’a gideceksiniz? Dolayısıyla burada sonbahar çokta çantada keklik değil.” ifadelerini kullandı.

EKONOMİSTLERDEN DOLAR KURU YORUMU

İşte Remzi Özdemir ve Evren Devrim Zelyut’un dolar kuru yorumları:

“Öncelikle Türkiye zaman kazandı diyebiliriz. Yani burada Powell Türkiye’ye biraz ara soluk aldırdı. Hani böyle çok solunum rahatsızlığı çeken insanlara oksijen tüpü bağlarlar ya aslında bu kesin bir çözüm değildir. Yine tedavi gerekir ama işte Powell bence bu kararla bu gelişmekte olan piyasalar arasında en çok Türkiye'ye bir ara nefes aldırdı. Tabiki bu ara nefes ne kadar bize yetecek orası ayrı bir tartışma.

Evet Amerika yıl sonunda tekrar varlık azaltımını sinyalini verdi. Bunu en yetkili ağızdan aldık. Peki buna rağmen neden dolar düşüyor? Amerikan 10 yıllıkları düşüyor. Bu da faiz artırımıyla ilgili. Powell’ın bir cümlesinden kaynaklanıyor. Evren orada şöyle bir cümle kullandı bu faiz artırımının zamanlaması ile alakalı değildir yani. Burada şunu söylüyor; Powell bana göre faiz artırımı 2022’nin ilk 3 ayında olabilir. Yani bu yıl bir faiz artırımının gelmeyeceğine bu mesaj da az çok öğrenmiş olduk. Tabii ki bu Amerika, yarın ne yapacağını bilemezsin ama burada bir kez daha söylemek istiyorum. Daha önceki yayınlarda da tekrar ettik. Amerika özellikle FED bu konuda çok profesyonelce hareket ediyor. Önce piyasayı hazırlıyor. Powell’ın bu konuşmasını dair birçok kişi beklemiyordu ama bazı üyelerin konuşmaları FED'in bazı üyeleri sürekli konuşuyor. Bizim Merkez Bankası'nın para kurulu üyeleri gibi sır insanlar değil. Bakın mesela halen daha Merkez Bankası'nın para kurulu üyelerinin oylarını bilmiyoruz. Kimin faiz artırmak istediğini, kimin ret kararı verdiğini bilmiyoruz. Biz sadece Merkez Bankası'nın 12 satırlık bir mesajıyla, bildirisiyle basın açıklamasıyla öğreniyoruz ama FED piyasayı hazırlıyor.

Gelelim Türk Lirası’na… Dolar cephesinde baktığımız zaman dolarda bir düşüş var. TL karşısında aslında bu yaklaşık bir süredir birkaç aydır devam eden bir operasyon. IMF’den gelecek olan 6,5 milyar doları ilk bir sene dikkat çekmiştik. Bu para yine turizmden çok ciddi bir para girişi var Bu da şu anda türk lirasını destekleyen. Eylül ayı Avrupa'da, Rusya'da artık okulların açılma dönemi.

Turizmde artık bu baharın sonuna geliyoruz. Türkiye ne yapacaksa yapacak 23 Eylül'e kadar. Bana göre 23 Eylül Türkiye için çok önemli bir tarih. Çünkü para kurulu toplantısı olacak. Bu süre içerisinde eğer Türkiye radikal bazı ciddi yapısal reformları yapmazsa Türk Lirası'nda ciddi anlamda sarsıntı olabilir. Şu anki iyimser hava, o ara oksijen hiçbir fayda etmeyebilir. Önemli olan merkez bankası'nın bu düzeltmesi. Ancak şunu türk lirası açısından şunu söyleyebiliriz, önümüzdeki 12 hafta daha Türk Lirası dolar karşısında rahat bir nefes alacaktır.

Şu anda Merkez Bankası harıl harıl faiz indirimi konusunda çalışmaları var. Tabiki öncesinde bankalar cephesi var bugün basına da yansıdı. Farkındaysanız özellikle ihtiyaç kredilerinin iktidar ekonomi yönetimi kesilmesini istiyor ve bu konuda bankalara bir telkinde bulunuluyor. Yani mümkün olduğunca kredi verilen kredilerin sorgulanması isteniyor. Son bir yıldır görüyoruz ki insanlar ihtiyaç kredisi çekip borsaya giriyor, ihtiyaç kredisi çekip kripto para alıyor, ihtiyaç kredisi çekip altın alıyor. Tabi bu ekonomi yönetiminin istemediği bir şey ve bu konuda sıkı bir para politikası kredi politikasına giriyor. Yine baktığımız zaman evren biz birkaç gündür bankacılık piyasasında da benim yaptığım görüşmelerde mevduat faizinin de sıkılaştırılması, aşağı çekilmesi konusunda bankalara bir baskı var. Bu şunu anlatıyor, eylül ayında merkez bankası faiz indirecek, piyasayı hazırlıyor. Israrla bunu söyleyebiliriz ve gerçekten de Ankara'da bazı ekonomi yönetiminden aldığımız kişisel duyumlara göre Merkez Bankası'nın bu yıl içerisinde bu yılın sonuna kadar en az 300 baz puanlık bir faiz indirimini hedeflediği yönünde bir duyumlarım var. Eylül ayı bir başlangıç olabilir. Sembolik olabilir ama ekim-kasım aralık aylarında bu toplam 300 baz puana düşecek bir plan üzerinde çalışıyor yine kamu bankaları özellikle konut piyasasını açmak için yeni bir çalışma hazırlığı içerisindeler yine tıpkı Berat Albayrak dönemindeki gibi kredi faizlerine kredi derken konut kredisi faizlerinde düşüş görebiliriz ama bu düşüş bir önceki dönemdeki gibi ihtiyaç kredilerinde görülmeyecek yani vatandaşa sadece ya konut alacaksın ya borsaya gireceksin seçeneği bırakılacak. Çünkü mevduatta yine bir başka bir şey daha söyleyeyim. Stopajla ilgili stopajın da stopaj avantajının da son bir kez uzatılması konusunda bir görüşü var ancak bu da şu anda sarayda ve ayın bitmesine 3 gün kalmasına rağmen halen saray tarafından olumlu olarak bir sonuç verilmedi. Yani tüm gözler her şey faiz indirimi. Merkez Bankası’nın faiz indiriminin etkisi bugünkü havanın bozulmasına neden olacaktır yani belki konut sektörü yeniden canlanacak ama ne bir sanayi sektörü ne de diğer alanda türk ekonomisinde bir hareket olmayacaktır. Çünkü faiz halen yani bu şartlarda bankalardan kredi kullanan sanayi baktığımız zaman yüzde 24 ile borçlanıyor. Yüzde 24 ile borçlanan bir sanayiye nasıl bir üretim yapacak? Vergi ödeyecek SGK ödeyecek ve para kazanacak. İşte bu nedenle eylül ayı bizim için çok zor bir ay olacak. Umarım iktidar ekonomi yönetimi bu FED’in bize verdiği geçici rahatlığı çok iyi değerlendirir.

Evren Devrim Zelyut:

Amerikan Merkez Bankası’nın çok güzel bir taktisyen olduğunu bir kere kabul ediyorum. Hakikaten bütün FED üyelerini tebrik ediyorum. Niye, toplantıdan önce çok şahin mesajlar yani faizi artıracağız diyen üyeleri oldu. Yani 2023 falan kalmadan 2021’in sonu 2022’nin başı bu varlık alımı falan çok hızla bitirilecek artı faiz artırılacak diye bir korku salındı ortalık gerildi şimdi Powell dediki varlık alımlarının bitirilmesi bu yılın içinde. Biz 2 ay önce senle konuştuğumuzda diyorduk ki varlık alımları bu yıl bitirirse bu Dolar/TL'yi yukarıya çekecek bir motivasyon yaratır diyorduk. Peki ne oldu bugün dolar/TL düşüyor dediğimizde senin saydığın geçici sıcak para girişleri dolara basıyor ama buradaFED'in kurnazlığı işte çok müthiş bir kurnazlık. Ölümü gösterip sıtmaya razı ediyorlar. Netice itibarıyla Powell bu toplantıya Jackson Hole’a geldiğinde kafasında varlık alımını piyasaya yedirmek vardı. Varlık alımının azaltılması, daha doğrusu bunu başarıyla piyasaya yedirdiler. Hatta piyasa tamamen ters tepki veriyor. Yani uyuşturucu iğne yemiş bir kaplan gibi mayışmış kalmış gayet mutlu bir piyasa var. Yani 2 ay önce biz varlık alımının azaltılması bu yıl içinde olacak dediğimizde şahin mesaj deniliyordu. Şimdi tüm yorumculara bakıyorum abi televizyonlarda diyorki güveniyorum. Bu işte FED'in taktisyenliğinden kaynaklanıyor. Bir güzel istediklerini aldılar.

Dolar kuru 8,30’a kadar bir gerileme bekliyorum. 8,60 üzeri kimseye zaten alım tavsiye etmedik. 8,30 çok kritik. Aşağı kırıp 8’e yarın senin bahsettiğin o eylül ekim riskleri artı birde FED'in şuan bir şekilde güvercin gibi görülse de aslında son derece gizli şahin mesajları sonbahardan sonra. Bunu yukarıya taşıdığı zaman işte biz 8’den yukarı zıplamak var. Birde de 8,40’tan yukarı zıplamak var. Birinde zıpladınız mı 9,70’e gideceksiniz. Öbüründe zıpla adınız mı 9’a gideceksiniz? Dolayısıyla burada sonbahar çokta çantada keklik değil. Umarım bizim merkez bankası rezerv biriktirmenin bir yolunu arıyordur diyorum.

Remzi Özdemir:

Nasıl varlık azaltımını bize adım adım alıştırdı varsa bu defa da faiz artırımı için başlayacaklar. Artık varlık azaltımı bitti bu konu bitti fazla konuşulmayacak bir gün azaltacak. Ancak ekimden sonra ekim, kasım, aralıkta biz yoğun bir şekilde yine bunları konuşacağız.

FED’in üyelerinden gelen mesajlar böyle o küçük cımbızla mesajları bizi. şubat, mart gibi bir faiz artırımına hazırlayacak. Onun için Türkiye'nin çok ciddi anlamda tedbir alması gerekiyor. Herkesin birleştiği bütün gelişmekte olan ülkelerin Merkez bankalarının Türkiye hariç birleştiği bir görüş var ki Amerika faiz artırırsa eğer diğer para birimleri için son çok kötü olacak. Birçok ülke bugün Güney Kore'de faiz artırdı. Birçok ülke parça parça parça parça faiz artırarak o gelecek kasırgaya hazırlıyor kendisini. Biz ne yapacağız, faiz indireceğiz işte burada kararı okuyuculara bırakıyoruz.

Evren Devrim Zelyut:

Şimdi diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine bakıyorum, bunların içinde türk lirasının performansı en kötüsü. Yani hepsi bir şekilde dolar karşısında değer kazanmış ama en az dolar karşısında değer kazanan türk lirası. Merkez Bankası’nın Türkiye'deki enflasyona rağmen faiz artırımında ısrar etmesi ya da aşırı derecede bir faiz artırımına girmesi bir risk Amerikan Merkez Bankası şu an ölümü gösterip sıtmaya razı etti ama neticede bir fiziksel etki mekanik etki para miktarı azalacak. Ve haliyle faiz artınca da bu para geri çekilecek. Bütün bunlarda dolar miktarını azaltacak ama bu kısa vadede olmayacak diyoruz. Amerikalılar da ekonomilerine bakacaklar. Ona göre hareket edecekler. Her halükarda biz içeriden ve dışarıdan kaynaklanan nedenlerle dolar/TL'nin sonbahar ve kış aylarında yukarı doğru çıktığını göreceğiz. Ama burada yatırımcıya yani yine yatırım tavsiyesi değil yatırım uzmanlarıyla istişare etsinler. Ama 8,30 ve 8 seviyelerinde hane halkının ve firma sahiplerinin yüksek boşluktan dolayı pozisyon açabileceklerini dikkatlerine sunalım diyorum.